Saltu al enhavo

Ĵaza trombonludo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Craig Harris

Ĵaza trombonludadoĵaztrombonado estas la aparta ludmaniero de trombono en la ĵazo.

Superrigardo

[redakti | redakti fonton]

Ĵazo kaj aparte la svingo verŝajne estas respondecaj por la plej gravaj ludoteknikaj evoluoj ekde la komenco de la 20-a jarcento kaj generis multnombron da elstaraj trombonistoj, en Usono muzikistojn kiel Kid Ory, Jack Teagarden, Trummy Young, Tommy Dorsey, Glenn Miller, Ted Heath, Kai Winding, J. J. Johnson, Curtis Fuller, Bill Watrous, Urbie Green, Frank Rosolino, Wycliffe Gordon kaj Robin Eubanks, en Germanujo ĉefe Albert Mangelsdorff kaj Conny Bauer .

La originoj kaj tradicilinioj de la ĵaztrombonado

[redakti | redakti fonton]

La trombono komencis kiel ritmo- kaj harmonio-instrumento: En la fruaj tagoj de ĵazo ĝi estas preskaŭ ne plu ol blovata kontrabaso; ĝi donis al la melodio-instrumentoj la harmonian fundamenton, sur kiu ili povis libere moviĝi.[1] En la ĵazbandegoj trumpetoj kaj trombonoj ludis en la latuninstrumenta sekcio, kiun kontraŭstaris la anĉinstrumenta sekcio, la saksofongrupo

Ĵazkritikisto Joachim-Ernst Berendt rigardis Kid Ory (1886–1973) la plej grandan tromboniston de la novorleana ĵazo; pluaj trombonistoj de ĉi tiu frua stilo estas Honoré Dutrey (1894–1935) kaj Preston Jackson (1902–1983). Berendt vidis laŭ la unua eldono de sia Jazzbuch (ĵazlibro) el 1953 ekde ĉi tiuj muzikistoj same kiel ekde löa blankula trombonisto George Brunies kvar ĉefliniojn de la trombonludado en ĵazo:

Juan Tizol (1943)

Gravaj trombonistoj de la modernĵazo

[redakti | redakti fonton]
Albert Mangelsdorff

Bill Harris (1916–1973) validas kiel grava liganto inter svingo kaj bibopo. Sub la influo de Harris (kaj Jay Jay Johnson) staris multaj trombonistoj post la Dua Mondmilito kiel ekz. Quentin Jackson, Urbie Green, Melba Liston, Jimmy Cleveland kaj Frank Rehak, kiuj kunmuzikis en multaj bandego-projektoj de Oliver Nelson, Miles Davis/Gil EvansQuincy Jones.

Jay Jay Johnson validas kiel plej grava trombonisto de la bibopo; poste li estis stilfara per sia sukcesa kunlaboro kun trombonisto Kai Winding (1922–1983) kiel Jay and Kai same kiel la bando Four Trombones kun Winding; Eddie Bert, Willie Dennis kaj Urbie Green.

Bob Brookmeyer (*1928) kiel muzikisto de la kool-ĵazo sub influo de Barry Harris venkigis la valvotrombonon en modernĵazo. Curtis Fuller (*1934) validas kiel grava trombonisteo de malmolbopo, aparte je sia ludado en la Art Farmer/Benny GolsonJazztet proksimume 1960, ekipite per neintermiksebla persona stilo.[2] Slide Hampton (*1932) ekligis per sia okteto en 1959 kun la legenda Capitol-orkestro (Birth of the Cool) de Miles Davis.

Jimmy Knepper kombinis la influojn de maljunaj trombonistoj kiel ekz. J. C. Higginbotham, Jack Teagarden, Lawrence Brown kaj Dickie Wells kun pli modernaj ludmanieroj kaj - apud Jay Jay Johnson - metis novajn akcentojn en la trombonludado.[3] Li estis en bandoj de Charles Mingus, i.a en Tijuana Moods, The Clown, Mingus Ah Um kaj Nostalgia in Times Square.[4]

Grachan Moncur III (*1937) validas kiel la unua trombonisto, kiu meze de la 1960-aj jaroj povis elpaŝi el la ombro de J.J. Johnson. [5] Li interesiĝis plie por sonoj ol por instrumenta tekniko. Plua trombonisto de avangarda ĵazo estas Roswell Rudd (*1937); Richard Cook kaj Brian Morton karakterizas lin kiel unu el la plej fantaziaj trombonistoj ekde J. J. Johnson. Julian Priester (*1935) estis stampa kiel trombonisto de ĵazrokmuziko en la seksteto de Herbie Hancock; li ludis i.a. en la senpianista kvinteto de Max Roach. George Lewis (*1952) devenis kiel elstara trombonisto el la ĉikaga AACM-rondo. Tie ankaŭ muzikis Joseph Bowie (*1953); li enkondukis la liberĵazan trombonludadon en la ĵazfunko.

Annie Whitehead

La germano Albert Mangelsdorff (1928–2005) validas kiel noviganto de la ĵaza trombonludado.[6] Li evoluigis la fendosona trombonludadon per plurvoĉa ludmaniero. Eje Thelin (1938–1990), Mangelsdorff, Willem van Manen kaj Paul Rutherford (1940–2007) reprezentan la eŭropan tradicion de trombonludado. Ĉi tiu tradicilinio influis pli junajn trombonistojn kiel la aŭstron Christian Radovan, la anglinon Annie Whitehead, la germanon Hannes Bauer kaj la nederlandanon Wolter Wierbos.

Wycliffe Gordon (*1958) estas konata pro siaj reekprenoj sur la ĵaztradicio.[7] Trombonistoj de la moderna kreema ĵazo estas Ray Anderson, Steve Turré, Craig Harris, Art Baron kaj Robin Eubanks.

Gravaj sondiskaroj de ĵaza trombonludado ekde la epoko de longluda sondisko

[redakti | redakti fonton]
Conny Bauer (Club W71) 2007)

Literaturo

[redakti | redakti fonton]
  • Joachim-Ernst Berendt: Das Jazzbuch. Fischer, Frankfurt am Main 1953.
  • Joachim-Ernst Berendt, Günther Huesmann: Das Jazzbuch. Fischer, Frankfurt am Main 1994.
  • Richard Cook, Brian Morton: The Penguin Guide to Jazz on CD. 6. Auflage. Penguin, London 2002, ISBN 0-14-017949-6.
  • Martin Kunzler: Jazzlexikon. Rowohlt, Reinbek 1988.
  • Horst Weber, Gerd Filtgen: Charles Mingus. Oreos, Gauting 1988.

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Joachim-Ernst Berenst 1953, S. 126
  2. zit. nach Kunzler, S. 387.
  3. vgl. Horst Weber/Gerd Filtgen, S. 98.
  4. vgl.Kunzler, S. 637.
  5. vgl.Kunzler, S. 807.
  6. vgl. Kunzler S. 730.
  7. vgl. Cook & Morton
  8. Die Auswahl der Alben erfolgte nach dem The Penguin Guide to Jazz von Cook/Morton bzw. dem Jazz – Rough Guide von Ian Carr u.a..
Ĉi tiu artikolo estis redaktita tiel ke ĝi entenas tutan aŭ partan tradukon de « Jazz-Posaune » el la germanlingva Vikipedio. Rigardu la historion de la originala paĝo por vidi ties aŭtoroliston.